نگرانی و تشویق دشمن اصلی موفقیت دانش آموزان هنگام امتحانات محسوب می شود چون این نگرانی انرژی برای فعالیت و تلاش را از انسان سلب می کند.
البته وجود اندکی اضطراب سازنده ومثبت است اما اگر توان ذهنی فعالیت های مثبت و قدرت تصمیم گیری را از دانش آموزان بگیرد بی تردید باید برای آن در خانواده و مدرسه دلایلی جستجو کرد تا بتوان آن را از ریشه درمان کرد.
چون اضطراب یک مساله ذاتی نیست بلکه شخص در ارتباط با محیط اطرافش به آن دچار می شود مثل اینکه اگر فرزندان در طول سال تحصیلی با نگرش غلط والدین کمال گرا به طور دائمی از نظر نوع استعداد میزان فعالیت و درجه موفقیت با افراد هم سن و سال خود مقایسه شوند و بدون در نظر گرفتن توانایی هایشان مورد سرزنش و سرکوفت قرار گیرند و یا اینکه آنها را بارها وبارها نسبت به فرا رسیدن زمان امتحان هشدار دهند و از گرفتن نمره کم بترسانند و یا حتی برای نمره بیست پاداشهای سنگین بگذارند به طور ناخواسته آنها را به سمت اضطراب امتحان سوق می دهند.
والدین باید بدانند که در تربیت فرزندان مضطرب نقش مهم و اصلی را ایفا می کنند پس در درجه اول باید انتظارات خود را با سن هوش توانایی و مهارت های فرزندان تطبیق دهند. این کار موجب می شود تا آن ها فرزندانشان را با توانایی های دیگران مقایسه نکنند و به آنها بیاموزند که انجام هر کاری به نحو احسن مورد اهمیت قرار دارد والاکسب نتیجه چندان مهم نیست . به این وسیله به او می فهمانند که هم برای تلاشهایش ارزش قایل می شوند و هم سعی و کوشش را به عنوان بخشی از نتیجه محسوب می کنند که البته به آن رسیده اند. و هم اینکه به این وسیله اعتماد به نفس آنها را به نمره هایشان ارتباط نمی دهند.
در مرحله بعد باید دانست رابطه صحیح والدین با فرزندان کمک موثری به تقویت خودباوری و عزت نفس آنان می کند تا فرزندان نسبت به تلاش و کوشش بیشتر خود برای انجام کار مطمئن شوند و به خود با ضعف و درماندگی نگاه نکنند چون در آن صورت نه تنها در برابر مسایل درسی بلکه در برابر مسائل زندگی نیز ناتوان خواهند ماند.
دیگر اینکه اولیا می توانند با یادآوری توانایی های دانش آموزان و تشویق آنها هر چند در برابر کسب موفقیت های کوچک اعتماد به نفس آنان را تقویت کنند والا سخت گیری و فشار مضاعف مبتنی برخواندن درس و نادیده گرفتن توانایی های آنان یک روند بی فایده و فرسایشی است و هیچ کمکی به آنان نمی کند.
همچنین به آنان بیاموزند که در ضمن داشتن روش صحیح مطالعه و برنامه ریزی منظم و موثر با حوصله و سروقت انجام دادن تکالیف درسی در کنار تلاش و کوشش باید نتیجه کارهای خود را به خداوند مربوط و در همه کارها به او تکیه کنند زیرا توکل یکی از اصول تصفیه باطن و تزکیه نفس است و در سوره تغابن آیه 13 آمده که « خدای یکتاست که جز او خدایی نیست و اهل ایمان تنها به خدا توکل می کنند » . اینگونه است که با دانستن مفهوم « الابذکرالله تطمئن القلوب » نتیجه کار را باید به خدا سپرد زیرا فکر کردن به نتیجه کار اضطراب را افزایش می دهد. در چنین شرایطی است که با وجود دو بال اعتماد به خود و تلاشها که همان اعتماد به نفس است و اعتماد به خدا که همان توکل است می توان بسیاری از پله های ترقی را طی کرد.
البته در این راستا نقش و جایگاه معلمان و اولیای مدرسه نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که آنها هم در شناخت و هدایت استعدادها و بارور کردن خلاقیت ها بسیار تعیین کننده هستند و هم می توانند از راهکارهای مناسب جهت تامین آمادگی روانی چه هنگام برگزاری کلاس درس و چه در ایام امتحان استفاده کنند.
معلمان موفق علاوه بر اینکه با بار علمی بسیار خوب مطالب درسی را به خوبی توضیح می دهند با جلوگیری از تهدید و ترس به تشویق دانش آموزان می پردازند چرا که می دانند تشویق در برابر تنبیه اثرگذار است و برای دانش آموزان آرامش روحی و روانی را به جای می گذارد.
دیگر اینکه یک معلم دلسوز همیشه با ارائه نمونه سئوالات امتحانی و آشنا کردن دانش آموزان با چگونگی طرح سئوال و رفع ابهام وبرگزاری جلسه رفع اشکال به او می فهماند که هدف امتحان انتقام یا آزار روحی نیست بلکه صرفا برای ارزشیابی دانش آموزان برگزار می شود تا به بررسی میزان یادگیری و قدرت فهم آنهانسبت به کتب درسی بپردازند. وظیفه دیگر معلمان آن است که از قوانین رسمی و خشک و عوامل اجرایی برگزاری امتحان دوری و محیط مساعد و آرامی را ایجاد کنند تا از اضطراب امتحان کم نمایند چرا که وقتی معلمی فقط درس می دهد و به مسایل شخصیتی و رفتاری و روحی فراگیران بی توجه است نمی توان او را معلم موفقی خواند. در این صورت او تنها یک مدرس است .
معلمان ماندگار و اثرگذار هرگز تنها به تدریس نمی پردازند بلکه در کنار آن به پرورش روح و روان و ساختن آینده فراگیران نیز اهمیت می دهند. دانش آموزی که در اثر برخورد غلط معلمانش دچار ضعف شخصیتی می شود و حتی نسبت به خود افکار انتقادی می گیرد و خود را کودن و ناتوان فرض می کند و در این اندیشه غوطه ور می شود که او بدترین و بی عرضه ترین شاگرد کلاس است دیگر به ندرت می تواند به خودباوری و اعتماد به نفس برسد.
نکته پایانی اینکه خواب و استراحت کافی به موقع بیدار شدن و حضور به موقع در صحنه امتحان تغذیه مناسب اندکی تفریح و بازی حفظ محیط امن و سالم خانواده تهیه وسایل در حد امکان و حذف مهمانی های بی مورد نیز می تواند در آرامش و رسیدن به موفقیت دانش آموزان تاثیر بسزایی داشته باشد.
فاطمه نوروززاده
والدین باید با تلاش های کودک و نوجوان اهمیت بدهند نه به نتیجه کار زیرا اگر نتیجه گرا باشند دانش آموز مجبور می شود با اضطراب درس بخواند وبه نتیجه مطلوب هم نرسد
معلمان موفق علاوه بر اینکه با بار علمی مناسب مطالب درسی را به خوبی برای دانش آموزان توضیح می دهند با جلوگیری از تهدید و ترس به تشویق دانش آموزان می پردازند
توکل و سپردن کارها به خدا در کنار تلاش و کوشش کافی باعث کاهش اضطراب خواهد شد زیرا توکل و اعتماد به نفس دو رکن اصلی هر موفقیتی محسوب می شود
منبع:http://www.jomhourieslami.com/

نوشته شده در شنبه 88/7/4ساعت 11:52 عصر توسط طاهره یگانه نظرات ( ) |